Kontrol mastarları, ölçü birimine uygun taşıma markalama ve konumları ayarlama işlemlerinin kontrolü için kullanılır. Kontrolü yapılacak olan cismin istenilen aralıklara sahip olup olmadığını kontrol etmek amacıyla kullanılan mastar çeşitleri, gerekli ölçülerin sapıp sapmadığını tespit etme konusunda oldukça işlevseldir. Ölçüm mastarı ile yapılan kontrol, iyi/kötü, geçer/ geçmez, evet/hayır olarak sonuçlandırılır. Ölçüm işlemi çok basit ve kolay bir şekilde yapılmasına rağmen, sayısal bir okuma (test) değeri vermediğinden dolayı, ölçme amacından ziyade, sadece daha önce belirlenen ölçüyü kontrol etmek amacına dönük kullanılır.
Üretilen ürünleri, aparatları ve makine parçalarını ölçmek amacıyla kullanılan sabit ölçü ve profilde parçalara mastar ismi verilir. Kontrol ve ölçü aletlerinin yanında, yardımcı kontrol ve ölçüm ekipmanı kullanmakta gerekebilir. Mastarlar ile doğrudan ölçü ve profil kontrolü sağlanırken, dolaylı yoldan bu işlemi gerçekleştirmek mümkündür.
Mastarlar, profil ve ölçüleri sabit tutan bir çeşit aparatlardır. Bu özelliğinden dolayı çok kritik ölçülerin kontrol edilmesi ve sonrasında takibi için sıklıkla tercih edildiği görülür. %100 ölçü ve profil kontrolü gerektiren bölgelerde başarılı sonuç elde edilmesini sağlar. Bu yüzden seri üretimin en vazgeçilmez ekipmanı her zaman ölçüm ve kontrol ekipmanları olmuştur.
Kontrol edilecek olan parçanın ölçüsü, şekli, toleransı, malzemesi özellikle mastar kontörlü için çok gereklidir. Bu özelliklerin net şekilde bilinmesi, mastarın tasarlanmasında ve hazır bir halde bulundurulmasında kritik rol oynar. Mastarlar aslında işin niteliğine bağlı olarak, dökme malzemeden ya da çelikten üretilen ekipmanlardır. Taşlama ve ısıl işlem yapılarak mastarın şekil değişimi ve hassasiyet oranı sağlanır.
Seri üretim hattında üretilen parçaların, daha öncesinde belirlenen özelliklere sahip olup olmadığından emin olmak amacıyla kullanılan iki yöntem vardır. Bu iki yöntem şunlardır:
Ölçüm aleti ile ölçüm yapma, her zaman daha işe yarayan etkili bir yöntem olarak kabul edilir. Ancak bu yöntem, her ihmal edilen ürün üzerinde bulunan birçok ölçüyü kontrol etmek konusunda pek kullanışlı bir seçenek değildir. Aynı zamanda; gereğinden çok daha yüksek doğruluğa erişmek, yapılan işlemin daha maliyetli olmasına neden olabilir. Mastar kullanmak ise bu durumu engelleyerek, ürünün kabul edilebilir aralıklarda ölçülmesi için yeterlilik sunar.
Kontrol mastarı kullanmak başlıca şu avantajları beraberinde getirir:
Mastarlar normal olarak değerlendirildiğinde, sınır ölçülerini oluşturan şekil ve ölçüleri temsil eder. bunlar ise blok mastarı, sınır mastarı ve profil mastarı olarak kendi içerisinde ayrılır. Mastarlar kullanılmadan önce, hiçbir şekilde tüy bırakmayacak şekilde ipek bir bezle temizlenir. Bu tozların kıl fırça ile silinmesi gerekir. Kullanıldıktan sonra mutlaka içeriğinde asit olmayan vazelin kullanılarak yağlanması gerekir. Çok fazla aşınmış olanların kullanılması tavsiye edilmez.
Herhangi bir ölçü için bir araya getirilecek olan mastar sayısı, toplam hayatı etkilemesinden kaynaklı mümkün olduğu kadar az sayıda mastardan oluşmalıdır. Mastarların 8 saatten fazla bir süre ile temas ettiği yüzeyde kalması sağlıklı değildir. Çünkü uzun süreli beklemelerde, çelik gövdelerde soğuk kaynaklama olayının meydana gelmesi kaçınılmaz olabilir.
Yapılacak işleme göre kontrol mastarları şu şekillerde sıralanabilir:
En genel tanımıyla, mastar ne demek sorusuna cevap olarak; ölçülmesi gereken malzemenin ölçüsünün doğruluğunu kontrol etmek amacıyla kullanılan bir araç olduğu söylenebilir. Buradan yola çıkaran, eğer elinizde işlenmemiş ya da işlemek üzere kullanmak istediğiniz bir malzeme varsa, bu malzemeyi doğru hassasiyetlerde işleyip işlemediğinizi kontrol etmek amacıyla en doğru mastarı tercih ederek sonuca ulaşabilirsiniz. Bazı durumlar için dişli ya da düz olmayan, eşitliği bozulan yüzeyler için mastar kontrolü yapmak çok daha zor olabilir. Bu gibi durumlarda ise mastar seti kullanmak en doğru tercih olacaktır.
Mastarlar, üretilen malzemelerin hepsinde aynı ölçüyü çıkarmanın gerekli olduğu üretim sahalarında, oluşabilecek ölçü hatalarının önüne geçmek ve en aza indirmek açısından olmazsa olmazdır. Özellikle seri üretimde, kontrollerin çok daha hızlı bir şekilde yapılması ve bundan kaynaklı zamandan, ek maliyetlerden tasarruf edilmesini sağlaması açısından çok önemlidir. Kontrol mastarları, genellikle şu sektörlerde kullanılır:
Özellikle global bir üretici olarak rakiplerinden hep bir adım öne çıkmayı başarmış olan Berk Zamak, uzun yıllara dayanan bu çalışma tecrübesi ile döküm ve basınçlı dökümde gelişmiş teknolojiden faydalanan son derece nitelikli bir firma olarak karşınıza çıkar. Elektronik, aydınlatma, otomotiv gibi birçok sektörde müşterilerin ihtiyaçlarına göre sunduğu birbirinden akılcı çözümlerle, her zaman ayrıcalıklı olmalarını sağlayan firmamız için öncelikli olan daima müşteri memnuniyeti kazanmaktır. Çalışmalarını hem bu prensipten yola çıkarak yürütürken, döküm ve basınçlı dökümde üst düzey kalite standartlarında ekipman çeşidini firmamızda bir arada bulabilirsiniz.
30 yıldan fazladır sahip olduğumuz döküm tecrübesinden yola çıkarak, her zaman son teknoloji üretim yapılan parkurumuz ve imalat endüstrisini yeniden oluşturan farklı tekniklerle ön plana çıkmaya devam ediyoruz. Sizde Berk Zamak’ın sunduğu ürün ve hizmet kalitesini deneyimlemek istiyorsanız, web sitemizde yer alan iletişim numaralarını kullanarak hemen bize ulaşabilir ve kalitenin sunduğu avantajlardan tek tıkla faydalanabilirsiniz.
