“Talaşlı imalat” günümüzde üretim sektöründe faaliyet gösteren birçok işletme tarafından kullanılan modern bir işleme tekniğidir. Bu yöntem sayesinde metale şekil verebilmek, ince detayları işleyebilmek ve tüketicinin kullanımına hazır bir nihai ürünü ortaya çıkarabilmek mümkündür.
Farklı sektörlerin farklı ihtiyaçlarına cevap verebilecek çeşitli talaşlı imalat yöntemleri mevcuttur. Bu yöntemlerin her birinde yine farklı araç ve kesme aparatları kullanılır. Bu yöntemlere aşina olmak her bir proje için ideal talaşlı imalat tekniğini kullanabilmenizi sağlar. Berk Zamak olarak bizler müşterilerimizin istek ve ihtiyaçları doğrultusunda en uygun imalat yöntemini önerebiliyoruz.
Rehber niteliğindeki bu yazıda merak edenler ve talaşlı imalat yöntemleri hakkında bilgi edinmek isteyenler için sıkça sorulan bazı sorulara cevap vereceğiz. Siz de talaşlı imalat çeşitleri, avantajları ve dezavantajları hakkında bilgi almak için yazımızın devamına göz atabilirsiniz.
Ahşaba şekil verirken etrafa saçılan talaşları gözünüzde canlandırın. Metale şekil verirken de tıpkı ahşapta olduğu gibi etrafa metal talaşlar saçılır. Talaşlı imalata “talaşlı” denmesinin sebebi de budur. Çokça tercih edilen bir üretim yöntemi olan talaşlı imalatta büyükçe bir metal parça yontularak ve kesilerek şekillendirilir. Karmaşık nitelikteki ince detaylı parçaların üretiminde tornalama ve frezeleme gibi farklı yöntemler de beraber kullanılır
Talaşlı imalat ile sanılanın aksine yalnızca metal bileşenler işlenmez. Ahşap, cam, plastik, seramik ve daha birçok ham madde üzerinde talaşlı imalat yöntemiyle çalışılabilir. Burada mantık ham haldeki işlenmemiş bileşeni yontarak ortaya son tüketicinin kullanımına uygun parçaları elde etmektir.
Aslına bakılırsa talaşlı imalat hiç de yeni bir teknoloji sayılmaz. Geçmişine baktığımızda Antik Mısır dönemine kadar geri gittiğini görebiliyoruz. Tabii aradan geçen süre zarfında teknoloji hayli ilerledi ve ortaya mükemmel isabetle parça işleyebilen, hızlı ve kompleks görevleri yerine getirebilecek talaşlı imalat makineleri çıktı.
Ancak bu makinelerin atası diyebileceğimiz model ilk kez 1775 yılında John Wilkinson isimli mucit tarafından geliştirildi. Buhar enerjisiyle çalışan bu model sanayi devriminin başlamasıyla daha da geliştirildi. Eli Whitney isimli mucit de ABD ordusu tarafından kullanılması için ağızdan doldurmalı tüfekleri kendi geliştirdiği talaşlı imalat makinesiyle işlemiştir.
Dahası, Berk Zamak olarak sahip olduğumuz son model makineler sayesinde mikro ve nano ölçekte en ince detayları dahi işleyebilme kapasitesine sahibiz. Çok açılı işleme yeteneğine sahip makineler ile bu gayet mümkün. Lazer kesim ve Elektroerozyon (EDM) gibi farklı işleme tekniklerinden de talaşlı imalat noktasında yardım alınabilir.
Daha önce de bahsettiğimiz üzere talaşlı imalat, işlenmemiş dev bir külçe veya silindir şeklindeki metalin işlenmesi ile yapılır. Modern işleme makinelerinin çoğu otomasyon sistemleriyle çalışır. Kendi içinde bilgisayarı olan, hedeflediğiniz ürünün bilgisayar ortamında çizilmiş halini yüklediğinizde işlemeye başlayan bu makineler gayet hızlı ve pürüzsüz hatlı sonuçları ortaya çıkarabilirler.
Bunun haricinde talaşlı imalatta kullanılacak yöntem tamamen ortaya çıkması amaçlanan ürüne göre belirlenir. CAM programlarıyla hazırlanan dosyalar akabinde CNC makinelerinde işlenir.
Bir ürünün talaşlı imalat makinesiyle üretilmesi süreci aşağıdaki gibidir.
Tasarımı hazırlamak: CNC makinesini kullanarak otomasyon sistemleriyle üretilmesini hedeflediğiniz bir ürünün tasarımını hazırlamak ilk adımınız olacaktır. CAD dosyası şeklinde hazırlanan bu dosya makineye yüklenir.
CAM dosyasını oluşturmak: Makinenin kendi içinde bir bilgisayar sistemine sahip olduğundan bahsetmiştik. Ham maddeye istenen şekli verebilmek için içinde G kodlarının, yani açı ve eksen bilgilerinin olduğu bir CAM dosyasını oluşturmanız gerekecektir. Programcı CAD dosyasının CAM versiyonunu hazırlar, operatör de bunu makineye yükler. CNC’li olmayan işlemlerde CAM dosyasına ihtiyaç olmayacaktır.
Makinenin hazırlanması: Talaşlı imalata başlamadan önce çeşitli hazırlıkların yapılması gerekir. Ayarları yapmak, bağlantıları kontrol etmek ve işlenecek ham maddeyi makineye sabitlemek bu hazırlıklara dahildir.
İşleme: Son hazırlıkların tamamlanmasının ardından makine talaşlı imalat için işlemeye başlar. Operatörün gözetimi altında süreç tamamlanır.
Boşaltma: Bitirilen ürün makineden çıkartılır. Daha sonra ek bir işleme yapılması gerekiyorsa farklı bir birime sevk edilir veya başka bir parçayla birleştirilmek üzere istiflenir.
Ortaya çıkması hedeflenen ürünün niteliği, detayları ve büyüklüğüne göre farklı talaşlı imalat yöntemleri izlenebilir. Toplamda 8 farklı talaşlı imalat çeşidi vardır ve bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Metal, ahşap veya cam ham madde genelde yuvarlak silindir şeklinde alınır ve makineye sabitlenir. Daha sonra yüksek hızla dönen bir mil yardımıyla işlenir. Başta otomobil yedek parçaları olmak üzere birçok dişli parçanın üretimi bu yöntemle yapılır. Oluk ve yuva açmak için ideal işleme tekniğidir.
İçi boş, yuvarlak metaller elde etmek için delme yöntemi kullanılır. Şaft ve aks gibi otomobil parçalarının yanı sıra silah namluları bu yöntemle elde edilen parçalar arasında örnek gösterilebilir. Ayrıca halihazırda var olan deliklerin temizlenmesi için yine bu yöntem kullanılabilir.
Dişli broşlama başlıklarıyla uygulanan bu yöntem daha çok anahtar delikleri açmak, rulman kapağı veya silindir bloğunu işlemek için tercih edilir. Ham maddeden istenen biçim ve büyüklükteki parçayı işleyip çıkarmak bu yöntemle mümkündür.
Sektörde en çok tercih edilen işleme yöntemleri arasında delme gelir. İsminden de anlaşılacağı üzere bu yöntemde amaç, tamamlanmış ürünlerde veya ham madde halindeki parçada delikler açmaktır.
Silindir şeklindeki aşındırıcı zamparalar yardımıyla yapılan taşlama, üzerinde çalışılan malzeme üzerinde çok önemli değişikliklere yol açmaz. Daha çok yüzeyi temizleme ve pürüzsüzlüğünü arttırmak için kullanılır. Eğer hedef ürün birden fazla parçadan oluşuyorsa bu parçaların uyumu taşlama işlemi sayesinde artacaktır. Kısacası çapakları gidermek için bu yöntemin tercih edildiğini söyleyebiliriz.
Bu yöntemde ise üzerinde çalışılan madde hızlı şekilde döner, kesici takım ise sabit olarak kalır. Makineye önceden girilen eksenler doğrultusunda parça kesim işlemi yapılır. Konik ve silindir şeklindeki parçaların üretimi için tornalama yönteminden faydalanılır. Çoğunlukla otomobil parçalarının üretiminde torna işleme tekniği tercih edilir.
Raybalama takımları ile gerçekleştirilen bu yönteme mevcut delikleri büyütmek ve işlemek için başvurulur. Yapılan bu işleme de “delik raybalama” denir. Ayar somunları ile kesici dişin büyüklüğü ayarlanır ve delikten çok az atık malzeme çıkararak büyütme işlemi gerçekleştirilir. Torna, delme, freze ve benzeri işleme aletlerinde raybalama takımları kullanılır.
Ahşap işleme sürecinde sıklıkla kullanılan planyalama bir tür yüzey işleme yöntemidir. Planya aleti sabit tutulur ve işlenecek olan malzeme hareket halindedir. Düz ve pürüzsüz bir yüzey elde etmek istiyorsanız bu yöntem işinize yarayacaktır.
Asırlardır kullanılan bir üretim ve işleme tekniği olan talaşlı imalatın bu kadar çok tercih ediliyor olması elbette ki tesadüf değil. Ham maddeyi işleme ve ortaya kullanışlı bir parçayı çıkarmak için birçok sektör bu yöntemi tercih ediyor. Talaşlı imalatın bu kadar çok teveccüh görmesini sağlayan avantajları ise saymakla bitecek gibi değil.
Bu avantajların başında talaşlı imalatın çok yönlülüğü geliyor diyebiliriz. Hemen hemen her türden ham maddeyi mükemmel isabetle işlemeyi mümkün kılan bu yöntemle çok karmaşık tasarımları dahi üretebilirsiniz. Havacılık ve uzay endüstrilerinden tutun sağlık ekipmanlarına kadar birçok farklı sektörde talaşlı imalat yöntemlerinden faydalanılıyor.
Ek olarak talaşlı imalat ile parça üretimi esnasında çevreye çok az atık madde bırakılır. Elde edilen talaşlar daha sonra geri dönüştürülebilir. Döküm ve dövme gibi alternatiflere kıyasla çok daha uygun maliyetli bir yöntemdir. Ayrıca hızlıdır da. Parçanın karmaşıklığına bağlı olmakla beraber hedef ürün birkaç gün içinde ortaya çıkarılabilir. Diğer yöntemlerde bu süreç haftalar hatta bazen aylar sürebilir.
CNC makinelerinin kullanımı sayesinde hem isabetli hem de basit bir şekilde parça üretimi mümkün hale gelmiştir. Manuel olarak tek tek ayar yapmaktansa CAM dosyasını bir kez yükledikten sonra parça hızlıca işlenebilir. Böylece ham madde zayi edilmemiş olur.
Tüm bu avantajları göz önünde bulundurulduğunda talaşlı imalatın çok faydalı ve birçok işletme için ideal üretim yöntemi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Berk Zamak olarak talaşlı imalat alanında da faaliyet gösteriyor ve birçok müşterimizin ihtiyaç duyduğu kompleks parçaların üretimini gerçekleştiriyoruz. Sizin de bu tür bir ihtiyacınız varsa ve kurumsal bir çözüm ortağı arayışındaysanız, tercihiniz mutlaka Berk Zamak olmalı.
Bir üst paragrafı okuduktan sonra aklınıza “Peki bu yöntemin hiç mi olumsuz yanı yok?” gibi bir soru gelmiş olabilir. Göz ardı edilebilecek nitelikteki bu dezavantajlar şu şekilde sıralanabilir.
Kısıtlı çalışma açısı: Her ne kadar yeni nesil tezgahlar birçok açıyı destekliyor olsa da zaman zaman işlenen parçayı söküp tekrardan pozisyona almanız gerekebilir. Bu da zaman kaybına ve ekstra iş gücü kullanmanıza yol açacaktır.
Operatörün yeteneği: Kullandığınız CNC makinesi ne kadar yüksek teknolojili olursa olsun, ortaya çıkacak parçanın kalitesi operatörün yeteneklerine bağlıdır. Eğer iyi bir CNC operatörü tarafından işlem yapılmıyorsa hem makine hem de işlenecek parça zarar görebilir.
Yatırım maliyeti: Berk Zamak gibi makine parkuru olan firmalardan hizmet almayacaksanız, talaşlı imalatı kendiniz yapmak için ihtiyaç duyacağınız satın alma maliyetinin çok yüksek olacağını söylemek gerek.
Zaman kaybı: Hızlı olduğunu daha önce de belirttik, evet. Ancak 3D yazıcı veya plastik enjeksiyon gibi talaşlı imalattan daha hızlı alternatif yöntemler de mevcut.
Ham madde atığı: Yapısı gereği talaşlı imalat işlemi sonrası ortaya çok fazla atık çıkabilir. Bu atıklar satılıp geri dönüştürülebilir olsa da maddi kayba yol açtığı da bir gerçek.
Tüm bu artı ve eksilerini tartıp talaşlı imalat yapmaya karar verdiyseniz bizlerle iletişim formunu kullanarak irtibata geçebileceğinizi hatırlatmak isteriz. Alanında uzman ve tecrübeli kadromuzla ihtiyaç duyduğunuz en zorlu tasarımları dahi işleyerek parça üretim sürecinde size destek olmaya hazırız. Üstelik bunları yaparken hem uygun fiyat hem de yüksek kaliteyi sizlere vaat ediyoruz.
